Nelson Mandela

Nelson Rolihlahla Mandela (18 Julai 1918 – 5 Disemba 2013) ìre ogwu ifit-mkpulu ge ònan̄a me Afirika Osiki mè ire si ogwu òkirọ inye ibe enwene ubọk irọ-inu me ido [activist]. Eman ọmọ me Mveso me Afirika Osiki itap me isotun̄ ukan̄ eyi uwu ubọọn̄ ekigwen Thembu. Me 27 Epuren, 1994, mîrọ ọmọ adasi ogwu ibot mkpulu me Afirika Osiki, mije mîbene ubọk inyi ọmọ me orirọ ibene-ubọk eyi otutuuk ene me ido egọọkbe irọ. Ọmọ si ore adasi ogwu ofifit òrere ogwu ibot mkpulu me ido kiban̄, Afirika Osiki.


Mgbọ îkanabe ogwu ibot ido, mkpulu kan̄ ìgwuun̄ chieen̄ me lek ijijijaka inu cha echi orọmijọn̄ iche-lek osabe inu. Ọmọ ìgwuun̄ chieen̄ me lek irọrọ mè iche-lek òje me lek <race>, mè ugbọọri, mè ikekinyi ebi ene irek igọọk me lek inu ema ekaan̄be ikayaka ìkup. Ìweek si irọrọ mè ebi esese <race> me ido ya ekegbaan̄ inu erọ. Me agan̄ ifit mkpulu, ọmọ ìchieek me lek <socialism>. Ọmọ ore ogwu ibot otu-ogbo ifit-mkpulu African National Congress (ANC) bene me 1991 re 1997 mè ibọkọ aya Ikpa Ikan Ido eyi Afirika Osiki itap me acha 1996. Aya ikpa ikan ido yi îgban iche-lek geelek mè ijijit ene irek bak me lek inu kubọk unwen akpa ene, usem, erumfaka, mè ofifi. Ògbaan̄ me lek owuwa ido, Mandela okore Ogwu Utikpa Ile me [Secretary General] me Non-Aligned Movement bene me 1998 re 1999.

Otu-ifuk mkpukpe umin Mandela obọkọbe îwa iraka 250. Me 1993, îbọkọ Mkpukpe Nọbelu eyi Esuuk, mè Alata Mkpukpe eyi Utelelek eyi Ogwu Ibot Mkpulu US mè Irek Ọgbọn̄ kè Lenin [Soviet Order of Lenin]. Owuwa mgbọ ekigwen ọmọ Madiba mè ìre Tata (òsisibi Ute). Echa ìre erieen̄ ònan̄a me usem ama kan̄, òrere usem Kosa [Xhosa]. Ekimọnọ ọmọ kire ogwu isi [hero]. Inu cha îrọbe înyi owuwa ene ikpọchieen̄.
Mandela îfiak orukan̄ owuwa acha me emen mgbọ isikibe efuuk me lek ikwaan̄. Mîtap ọmọ me uwu ugwun̄ me emen mgbọ ura me acha 2013 mije orukan̄ òfufuk ifuuk-efet. Ìkwu me 5 Disemba 2013 me Joyanisbọk. Îre acha 95 mgbọ îkwube.