Ekainaren 17

Advertisement

Close

Ekainaren 17a gregoriotar egutegiaren urteko ehun eta hirurogeita zortzigarren eguna da, 169garrena bisurteetan. 197 egun falta dira urtea amaitzeko.

Jaiotzak Euskal Herrian Advertisement Close Joaquín Almunia Jaiotza: Bilbo, 1948 Advertisement Close Francisco Espoz Mina Jaiotza: Idotzin, 1781 Heriotza: Bartzelona, 1836ko abenduaren 24a Javier Manterola Jaiotza: Iruñea, 1936 Heriotza: Tres Cantos, 2024ko maiatzaren 12a Roberto Laiseka Jaiotza: Gernika-Lumo, 1969 Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Munduan Igor Stravinski Jaiotza: Lomonosov (en) eta San Petersburgo, 1882 (juliotar egutegia), 1882 eta 1882 Heriotza: New York, 1971ko apirilaren 6a M. C. Escher Jaiotza: Leeuwarden, 1898 eta 1898 Heriotza: Laren, 1972ko martxoaren 27a Charles Gounod Jaiotza: Paris, 1818 Heriotza: Saint-Cloud, 1893ko urriaren 18a Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Artikulurik ez duten Ekainaren 17ko jaiotzak Kendrick Lamar • Newt Gingrich • John Baldessari • Thomas Haden Church • Barry Manilow • Carl van Vechten • Jordan Henderson • Charles Eames • Ferdinand Freiligrath • Eskuz gaurkotu Heriotzak Euskal Herrian Rodrigo Semenez Arradakoa Jaiotza: Gares, 1170 Heriotza: Lyon, 1247 Pauline Carton Jaiotza: Biarritz, 1884ko uztailaren 4a Heriotza: Parisko 16. barrutia, 1974 Francisco Escudero Jaiotza: Zarautz, 1912ko abuztuaren 13a Heriotza: Donostia, 2002 Ramón Basterra Jaiotza: Bilbo, 1888ko martxoaren 14a Heriotza: Madril, 1928 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Munduan Edward Burne-Jones Jaiotza: Birmingham, 1833ko abuztuaren 28a Heriotza: Londres, 1898 Frederiko I.a Germaniako Erromatar Inperio Santukoa Jaiotza: Haguenau, 1122ko abendua eta 1122 Heriotza: Göksu (en) , 1190 Joan III.a Sobieski Jaiotza: Olesko (en) , 1629ko abuztuaren 17a Heriotza: Wilanów jauregia, 1696 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Artikulurik ez duten Ekainaren 17ko heriotzak Joseph Addison • Enrico Baj • John Aubrey • Jean Meslier • Kirill Moskalenko • Joseph Méry • Eskuz gaurkotu

Gertaerak Arango harango bandera. 1789 - Frantziako Iraultzan Hirugarren Estatuak Frantziako Nazio Biltzarra aldarrikatu zuen. 1885 - Askatasunaren Estatua New Yorkeko portura iritsi zen. 1944 - Islandia Danimarkarekiko independentzia lortu eta errepublika bilakatu zen. 1991 - 157 urte eta gero, Arango haranak (irudian) bere gobernu autonomoa berreskuratu zuen: Conselh Generau. 2008 - Firefox eguna ospatu zen, nabigatzailearen hirugarren bertsioaren kaleratzen karietara. + Gertaera gehiago... Egutegia << Ekaina >> Al As Az Og Or Lr Ig 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 2025 Aurreko eta hurrengo urteetan 2022: Ostirala 2023: Larunbata 2024: Astelehena 2026: Asteazkena 2027: Osteguna 2028: Larunbata Izendegia Santutegia: Alberto Chmielowski, Teresa Portugalgoa, Ranieri Pisakoa Seaska egutegia: Artizar eta Loreila.

Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.

---

Gertaerak

Euskal Herria

• 1512 – Albako Dukearen agindupean Gaztelako armadak Nafarroako Erresumaren inbasioari ekin zion.

Mundua

• 1885 – Askatasunaren Estatua New Yorkeko portura iritsi zen.
• 1944 – Islandiak independentzia lortu zuen Danimarkatik, errepublika bihurtzeko.
• 1953 – 1953ko Ekialdeko Alemaniako matxinada Alemaniako Errepublika Demokratikoko gobernuaren kontra.
• 1970 – Zemlako matxinada Aaiunen.

Arte eta kultura

Euskal Herria

• 1969 – Jorge Oteizaren hamalau apostoluak kokatzen amaitu zuten Arantzazuko basilikan.

Kirolak

Euskal Herria

• 2007 –
  • Real Sociedad bigarren mailara jaitsi zen.
  • 2007ko Esku Huskako Buruz Buruko Pilota Txapelketa Nagusia: Olaizola II.a txapeldun, Barriolaren aurka 22-10 irabazi ondoren.

Jaiotzak

Euskal Herria

• 1765 – Jean-Bernard Uhart, baxenafar militarra eta politikaria (h. 1834).
• 1779 – Manuela Salazar Santxez de Samaniego, arabar aristokrata (h. 1884).
• 1781 – Francisco Espoz, euskal militar eta politikaria (h. 1836).
• 1887 – Manuel Melchor Irure, 109 urte bizi izandako Guardia Zibileko jeneral nafarra (h. 1996).
• 1912 – Anastasio Arrinda, bizkaitar apaiza, euskal idazlea eta ikerlaria (h. 2004).
• 1925 – Henri Mathieu, lapurtar pediatra eta ikertzailea (h. 2013).
• 1928 – Jesús Aizpún, nafar politikaria, hainbat alderdiren sortzailea, euren artean UPN (h. 1999).
• 1934 – Louis Etxabe, lapurtar errugbilaria (h. 2014).
• 1936 – Javier Manterola, nafar ingeniari-zibila, zubiak diseinatzean aditua (h. 2024).
• 1944 – Maria Jesus Aranburu Arbelaitz, gipuzkoar sasi-maistra ohia eta emakumeen berdintasunaren aldeko ekintzailea.
• 1948 – Joaquín Almunia, bizkaitar politikaria, PSOEko idazkari nagusi ohia.
• 1954 – Xabier Laka, bizkaitar eskultorea.
• 1966 – Aitor Etxaburu, gipuzkoar eskubaloi jokalari ohia.
• 1969 – Roberto Laiseka, bizkaitar txirrindulari ohia.
• 1971 – Nerea del Campo Aguirre, gipuzkoar filologoa.
• 1981 –
  • Jaione Munarriz, gipuzkoar meteorologoa.
  • Eduardo Prieto Iglesias, nafar futbol arbitroa.
• 1994 – Maika Brust, baxenafar errugbilaria.
• 1995 –
  • Sergei Hernandez, nafar eskubaloi jokalaria.
  • Iker Villa, bizkaitar musikari eta aktorea.
• 2004 - Ekain Orobengoa, gipuzkoar futbolaria.

Mundua

• 1239 – Eduardo I.a Ingalaterrakoa, Ingalaterrako erregea (h. 1307).
• 1597 – Juana de la Cruz, espainiar idazlea (h. 1675).
• 1682 – Karlos XII.a Suediakoa, Suediako erregea (h. 1718).
• 1691 – Giovanni Paolo Pannini, italiar margolaria (h. 1765).
• 1728 – Penelope Barker, Amerikako Iraultzako aktibista (h. 1796).
• 1791 – Delfina Benigna da Cunha, brasildar poeta (h. 1857).
• 1800 – William Parsons, irlandar astronomo eta parlamentuko ordezkaria (h. 1867).
• 1802 – Hermann Mayer Salomon Goldschmidt, alemaniar astronomo eta margolaria (h. 1866).
• 1808 – Henrik Wergeland, norvegiar olerkaria (h. 1845).
• 1818 –
  • Charles Gounod, frantziar musikagilea (h. 1893).
  • Sofia Württembergekoa, Herbehereetako erregina ezkontidea (h. 1877).
• 1832 – William Crookes, ingeles kimikari eta fisikaria (h. 1919).
• 1835 – Julius Naue, alemaniar margolari, ilustratzaile eta arkeologoa (h. 1907).
• 1837 – Alexander Skene, eskoziar ginekologoa (h. 1900).
• 1857 – Rudolf Blaschka, alemaniar eskultorea, beiraz egindako itsas animaliengatik eta Harvard Unibertsitateko loreen beirazko eskulturengatik ezaguna (h. 1939).
• 1865 – Susan la Flesche Piccotte, Omahako mediku eta erreformatzailea, medikuntza gradua eskuratu zuen lehen indigena estatubatuarra (h. 1915).
• 1867 – Henry Lawson, australiar idazlea (h. 1922).
• 1871 – James Weldon Johnson, estatubatuar idazle, poeta, kazetari, kritiko, abokatu eta antropologoa (h. 1938).
• 1873 – Rosa Sensat, kataluniar hezitzailea eta hezkuntza publikoaren aldeko eragilea (h. 1961).
• 1882 – Igor Stravinski, errusiar musikagile, piano-jotzaile eta orkestra zuzendaria (h. 1971).
• 1888 – Heinz Guderian, alemaniar jeneral nazia (h. 1954).
• 1891 – Olga Jojlova, Errusiar Balletak konpainiako dantzaria eta Pablo Picassoren emaztea (h. 1955).
• 1897 – Maria Izilda de Castro Ribeiro, Menina Izildinha, portugaldar mistikoa, batzuek santu gisa gurtua (h. 1911).
• 1898 –
  • M. C. Escher, herbeheretar artista, bere grabatu xilografikoegatik ospetsua (h. 1972).
  • Harry Patch, 110 urte bete zuen gizona, Europako pertsona bizidun zaharrena eta Lehen Mundu Gerran borrokatu zuen bizirik geratzen zen azken pertsona izandakoa (h. 2009).
• 1900 –
  • Martin Bormann, alemaniar politikari nazia eta Hitlerren idazkaria (h. 1945).
  • Renata Viganò, italiar idazle, poeta eta partisanoa (h. 1976).
• 1903 – Ruth Graves Wakefield, estatubatuar chefa (h. 1977).
• 1904 – Ralph Bellamy, estatubatuar antzezlea (h. 1991).
• 1907 – Charles Eames, estatubatuar disenatzailea (h. 1978).
• 1909 – Régine Pernoud, frantziar historialaria, Erdi Aroan aditua, artxibozaina, paleografoa eta Frantziako letretako doktorea (h. 1998).
• 1914 –
  • John Hersey, estatubatuar idazlea (h. 1993).
  • Julián Marías, espainiar filosofoa (h. 2005).
• 1915 – María Antinea, jaendar aktore, vedette, dantzari, kupletista eta tonadilla-kantaria (h. 1991).
• 1918 – Bernard Marie, okzitaniar politikaria, errugbi arbitroa eta Biarritzeko auzapeza (h. 2015).
• 1920 –
  • Setsuko Hara, japoniar zinema antzezlea (h. 2015).
  • François Jacob, frantziar biologoa, 1965eko Medikuntzako Nobel Saria (h. 2013).
• 1921 – Gil Parrondo, espainiar zinema, telebista eta antzerkiko zuzendari eta ekoizle artistikoa (h. 2016).
• 1927 – Lucio Fulci, italiar zinema zuzendari, gidoilari eta aktorea (h. 1996).
• 1928 – Juan María Bordaberry, euskal jatorridun Uruguaiko diktadorea (h. 2011).
• 1929 – Tigran Petrosian, sobietar armeniar xake jokalaria (h. 1984).
• 1934 – Salim Rubai Ali, Hego Yemengo estatuburua (h. 1978).
• 1935 – José María Gil-Robles y Gil-Delgado, Europako Parlamentuko lehendakaria (h. 2023).
• 1936 – Kenneth Loach, ingeles zinema zuzendaria.
• 1939 – Krzysztof Zanussi, poloniar zinemagilea.
• 1940 –
  • George Akerlof, estatubatuar ekonomialaria, 2001eko Ekonomiako Nobel Saria.
  • Angelo Rinaldi, korsikar idazle eta literatura kritikaria (h. 2025).
  • Ali Saibou, Nigerko presidentea (h. 2011).
• 1942 – Mohamed ElBaradei, egiptoarra, Energia Atomikoaren Nazioarteko Agentziako zuzendaria eta 2005eko Bakearen Nobel Saria.
• 1943 – Chantal Mouffe, belgikar filosofo eta politologoa.
• 1945 –
  • Rosa María Calaf, kataluniar kazetaria.
  • Ken Livingstone, Londresko alkate ohia.
  • Eddy Merckx, belgikar txirrindularia, aditu askorentzat historiako txirrindularirik onena.
• 1950 – Han Berger, herbeheretar futbolari ohia eta entrenatzailea.
• 1954 – Mark Linn-Baker, estatubatuar aktorea.
• 1957 – Philip Chevron, irlandar gitarrajolea, abeslaria eta konposatzailea, The Pogues taldeko kidea (h. 2013).
• 1958 – Pierre Berbizier, frantziar errugbilari ohi eta entrenatzailea.
• 1959 – Adri van der Poel, herbeheretar txirrindulari ohia.
• 1960 – Alessandro Lecquio, Lequio Kondea, italiar aristokrata eta Espainiako prentsa arrosako pertsonaia nabarmena.
• 1962 – Lio, belgo-portugaldar abeslari eta aktorea.
• 1963 – Greg Kinnear, estatubatuar aktorea.
• 1964 – Michael Gross, Albatros , alemaniar igerilaria, tximeleta-probetan inoiz izan den igerilaririk hoberena.
• 1966 – Jason Patric, estatubatuar aktorea.
• 1967 –
  • Dorothea Röschmann, alemaniar opera abeslari sopranoa eta aktorea.
  • Zinho, brasildar futbolari ohia.
• 1969 – Paul Tergat, kenyar atleta ohia, distantzia luzeetan inoizko hoberenenetakoa.
• 1971 – Paulina Rubio, mexikar abeslaria.
• 1972 – Bjørn Tore Kvarme, norvergiar futbolari ohia.
• 1974 –
  • Steve Peat, britainiar txirrindularia, mountain bikeko downhill probetan aditua.
  • Hiroyuki Shirai, japoniar futbolari ohia.
• 1976 – Sven Nys, mendi bizikleta eta ziklo-krosseko flandriar txirrindularia.
• 1978 – Lucas Recker, estatubatuar saskibaloi jokalari ohia.
• 1980 –
  • Sıla Gençoğlu, turkiar pop eta jazz abeslari eta kantautorea.
  • Venus Williams, estatubatuar tenislaria, WTAren sailkapeneko lehenengo postuan egon zen lehen jokalari afro-amerikarra.
• 1982 – Dobet Gnahoré, bolikostar abeslari, musikagile, perkusionista eta dantzaria.
• 1989 – Queralt Castellet, kataluniar snowboardlaria.
• 1990 – Çağla Akalın, turkiar aktore, modelo, abeslari eta giza eskubideen aldeko ekintzailea.
• 1992 – Mujinga Kambundji, suitzar atleta da, abiadurazko lasterketatan aditua.
• 1997 – Sofia Pozdniakova, errusiar eskrimalaria.

Heriotzak

Euskal Herria

• 1858 – Iñigo Ortés de Belasko, arabar aristokrata eta politikaria (j. 1787).
• 1865 – Jose Frantzisko Aizkibel Epelde, gipuzkoar bibliografo eta hiztegigilea (j. 1798).
• 1868 – Juan Maria Blas Altuna, bizkaitar konpositorea eta organista (j. 1828).
• 1928 – Ramón Basterra, bizkaitar poeta, diplomatiko eta idazlea, Madrilen (j. 1888).
• 1965 – Manuel Vidal Hermosa, bizkaitar futbolari eta entrenatzailea, Valentzian (j. 1901).
• 1974 – Pauline Carton, euskal antzezlea, Parisen (j. 1884).
• 1986 – Domingo Zaldua, euskal herritar futbolaria (j. 1903).
• 1990 – Sabin Muniategi, euskal idazlea (j. 1912).
• 1992 – Jose Luis Aldecoa, bizkaitar margolari, ingeniari, poeta eta abeslaria (j. 1914).
• 2017 –
  • Iván Fandiño, bizkaitar toreatzailea, Aire-sur-l'Adourren, zezen batek harrapatuta (j. 1980).
  • Antonio Izagirre, Eusko Gudarosteko gudari ohia (j. 1913).

Mundua

• 656 – Uthman, Mahoma islamiar profetaren kideetako bat (j. c. 579).
• 676 – Adeodato II.a, aita santua.
• 811 – Sakanoue no Tamuramaro, japoniar jeneral eta shoguna (j. 758).
• 1025 – Bolesław I.a Poloniakoa, Poloniako dukea eta Poloniako lehen erregea (j. 967).
• 1501 – Joan I.a Alberto, Poloniako erregea (j. 1459).
• 1565 – Ashikaga Yoshiteru, Ashikaga shogunerriko hamairugarren shoguna (j. 1536).
• 1696 – Joan III.a Sobieski, Bi Nazioen Errepublikako erregea, Poloniako erregea eta Lituaniako Duke Handia (j. 1629).
• 1734 – Claude Louis Hector de Villars, frantziar militarra eta diplomatikoa (j. 1653).
• 1762 – Prosper Jolyot de Crébillon, frantziar idazlea (j. 1674).
• 1890 – Emmanuel Servais, Luxenburgoko lehen ministroa (j. 1811).
• 1894 – William Hart, Eskozian jaiotako estatubatuar margolaria, Hudson Ibaiaren Eskolako kidea (j. 1823).
• 1898 – Edward Burne-Jones, britainiar margolaria (j. 1833).
• 1917 – Letitia McClintock, irlandar idazle eta folklorista (j. 1835).
• 1925 – Adolf Pilar von Pilchau, Baltikoko Dukerri Batuko erregeordea (j. 1851).
• 1940 – Arthur Harden, ingeles kimikaria, 1929ko Kimikako Nobel Saria (j. 1865).
• 1944 – Frida Schanz, alemaniar idazle, irakasle, argitaratzaile eta itzultzailea (j. 1859).
• 1957 – Dorothy Richardson, britainiar eleberrigilea (j. 1873).
• 1960 – Pierre Reverdy, frantziar olerkaria (j. 1889).
• 1963 –
  • Richard Baer, alemaniar ofizial nazia (j. 1911).
  • Alan Brooke, britainiar militarra (j. 1883).
  • John Cowper Powys, galestar filosofo, eleberrigile, literatura kritikari eta olerkaria (j. 1872).
• 1972 – Elsie Maud Wakefield, ingeles naturalista, irakasle, mikologo eta fitopatologoa (j. 1886).
• 1973 – Dolores González Pérez, Lota España, espainiar idazlea (j. 1891).
• 1974 –
  • Rabbe Enckell, finlandiar nobelagile eta poeta (j. 1903).
  • Pamela Britton, estatubatuar aktorea (j. 1923).
• 1976 –
  • María de la Purificación de la Aldea y Ruiz de Castañeda, PCEko militantea, Madrilgo lehen emagin eta erizain kolegiatuetakoa (j. 1889).
  • Richard Casey, Australiako 16. gobernadore orokorra (j. 1890).
• 1987 – Yasuo Haruyama, japoniar futbolaria (j. 1906).
• 1993 – Ramón Salas, burgostar hegazkinlaria, Gerra Zibil garaian matxinoen alde izandakoa (j. 1916).
• 1996 – Thomas Kuhn, estatubatuar pentsalaria, zientziaren filosofian ekarpen garrantzitsuan egin zituena (j. 1922).
• 1997 – Isabel Ríos, galiziar sindikalista eta gerrillaria (j. 1907).
• 1999 – Paul-Émile de Souza, Dahomeyko presidentea (j. 1930).
• 2001 – Donald J. Cram, estatubatuar kimikaria, 1987ko Kimikako Nobel Saria (j. 1919).
• 2002 –
  • Miriam Michael Stimson, estatubatuar kimikaria, espektroskopian egindako lanagatik ospetsua (j. 1913).
  • Fritz Walter, alemaniar futbolaria (j. 1920).
• 2004 – Jacek Kuroń, poloniar historialari eta politikaria (j. 1934).
• 2007 – Gianfranco Ferré, italiar modista (j. 1944).
• 2008 –
  • Cyd Charisse, estatubatuar dantzaria eta antzezlea (j. 1922).
  • Tsutomu Miyazaki, 4 eta 7 urte arteko 4 neska bahitu eta asasinatu zituen japoniar serie hiltzailea (j. 1962).
• 2009 –
  • José Calvário, portugaldar musikagile eta orkestra zuzendaria (j. 1951).
  • Ralf Dahrendorf, britainiar-alemaniar filosofoa, soziologoa, politologoa eta politikoa (j. 1929).
• 2011 – Mago Larraín, txiletar ilusionista, idazlea, aktorea, eraikitzaile zibila eta esataria (j. 1935).
• 2012 – Rodney King, estatubatuar taxilaria, 1991n Los Angelesko poliziak emandako jipoi bategatik ospetsua (j. 1965).
• 2015 –
  • Süleyman Demirel, Turkiako presidentea (j. 1924).
  • Roberto Marcelo Levingston, Argentinako presidentea (j. 1920).
• 2017 – Baldwin Lonsdale, Vanuatuko presidentea (j. 1948).
• 2019 –
  • Mohamed Morsi, Egiptoko presidentea, Egiptoko historian demokratikoki aukeratutako lehenengo presidentea (j. 1951).
  • Gloria Vanderbilt, estatubatuar artista, idazle, aktore, moda-diseinatzaile eta socialitea (j. 1924).
• 2020 – Fabrice Philipot, frantziar txirrindularia (j. 1965).
• 2021 – Kenneth Kaunda, lehendabiziko Zambiako presidentea (j. 1924).
• 2022 – Jean-Louis Trintignant, frantziar aktorea eta zinemagilea (j. 1930).
• 2023 – Manuel Díaz Martínez, kubatar espainiar poeta, kazetaria eta diplomazialaria (j. 1936).

Jaiak eta urteurrenak

• Sehaska egutegiko izendegia: Artizar eta Loreila.

Kanpo estekak

• Datuak: Q2672
• Multimedia: 17 June / Q2672

Ekainaren 16 | Urteko egutegi | Ekainaren 18